Nieuws

'k Vraag het aan: Leo van Broeck aan Xaveer de Geyter

22 maart 2017

Leo Van Broeck: “Wat is jouw visie op verdichting, ruimtegebruik en natuur, zowel in Vlaanderen als in België, en dus ook met betrekking tot intergewestelijke relaties en functies zoals Zaventem luchthaven, het Zoniënwoud en andere?”

Xaveer De Geyter: “Moeilijke vragen, Leo. Het rommeltje dat Vlaanderen geworden is heeft, naast de mobiliteitscrisis die het veroorzaakt, wat mij betreft ook wel wat kwaliteiten. Grote stukken Vlaanderen zijn een verdunde stad geworden waar groen nooit ver weg is, waar er altijd wel wat vermenging van functies plaats vindt, waar oud en nieuw, groot en klein, natuur en stad ongegeneerd en gevarieerd naast elkaar kunnen staan. Met wat goede wil kan je er een lokale variant van Broadacre City in zien, waar plaats is voor iedereen.

 

Vlaanderen is een geval apart omdat het een hoge dichtheid combineert met een traditionele afwezigheid van ruimtelijke planning. Weinig mensen wonen in de stad, terwijl er grote verstedelijkte gebieden zijn. Pragmatisme en een zekere economische logica waren altijd de leidraad. Af en toe was er een politieke beslissing die de ontwikkelingen mee stuurde.

 

Hier moeten we het mee doen. De situatie vandaag zie ik als de optelsom van een aantal lagen, en daar kan je lagen aan toevoegen en soms wegvegen. Er blijft vandaag bijvoorbeeld bijna niets over van het tramlijnennetwerk dat Vlaanderen nog niet zo lang geleden doorkruiste. En die lagen zullen sterk afhankelijk zijn van het tijdsgewricht. Zo zie je vandaag dat elk stukje nieuwe snelweg zorgvuldig aan het oog onttrokken dient te worden, terwijl de visuele vervuiling van de windmolens alom geen probleem is. Het is goed denkbaar dat er straks een economische vanzelfsprekendheid opduikt die ervoor zorgt dat verkavelingen weer gaan uitdunnen. Het samenspel wordt complexer met de tijd en de stedelijkheid neemt toe. Jouw idee om de kernen te verdichten kan een laag op zich zijn, een antwoord op mobiliteitsvlak en een antwoord op de demografische kwestie van de eenpersoonshuishoudens.

 

Merkwaardig dat de drie gewesten toch zo verschillend zijn in zo’n klein landje. Of liever, de afwezigheid van planning hebben ze gemeen, terwijl de dichtheid sterk verschilt. Ze zijn ook complementair. Binnen België kan je Wallonië zien als een wingewest voor ruimte en stilte en het Brussels Gewest als een experiment op het gebied van ‘echte’ stedelijkheid. En het ziet er naar uit dat er door de steeds sterkere politieke autonomie straks grotere verschillen zullen opduiken.

 

Afwezigheid van planning levert een spectaculaire confrontatie op in de hoofdstad. Het Zoniënwoud en de luchthaven zijn vitale organen voor de stad. Maar waar de drie gewesten samenkomen wordt meer autonomie een flink probleem. Met uitzondering van het Zoniënwoud, dat in de drie gewesten ligt, en waar naar verluidt de samenwerking op het vlak van bosbeheer goed loopt.

 

Binnen de situatie die hiervoor geschetst wordt, is het Zoniënwoud een fenomeen. Het is zowat het grootste, nagenoeg onbebouwde natuurgebied in heel Vlaanderen, het heeft de jaren zestig overleefd, het dringt diep door tot in het centrum van Brussel, en het houdt de uitbreiding van Brussel aan de zuid-oostkant tegen.

Zaventem daarentegen is het slachtoffer van communautaire krachtpatserij. Maar ook in dit geval zullen we het er moeten mee doen. De luchthaven verplaatsen binnen Vlaanderen, in het centrum van het land, lijkt alleen denkbaar in het Pajottenland. Maar dat is een zeldzaam stiltegebied, terwijl alle landende vliegtuigen dan over Brussel moeten. Dus een permanente evenwichtsoefening lijkt haar lot te zijn. Als de hele kanaalzone straks weer een productieve stad wordt, dan kan wat vliegtuiglawaai aldaar ook geen groot probleem zijn.

 

Het cruciale probleem van Zaventem vandaag is bereikbaarheid, de luchthaven is vandaag te veel afhankelijk van de Brusselse Ring. De remedie is om er een knooppunt van alle vormen van openbaar vervoer te installeren, en wellicht extra autoverbindingen buiten de ring om.”

Lees in onze volgende editie van NAV News welke brandende vraag Xaveer De Geyter lanceert. Misschien is ze wel aan u gericht …

Nuttige links
'k Vraag het aan: Peter Vermeulen aan Leo Van Broeck

'Is het niet beter om verdichting uit te bouwen op maat en schaal van de kern?'