Opinie

"Ruimtelijk beleid: een beetje duidelijkheid en rechtlijnigheid a.u.b."

Arch. Kati Lamens, nationaal voorzitter NAV • 18 oktober 2017

De betonstop – excusez le mot, maar zo weten we tenminste meteen waarover het gaat – blijft voor verwarring zorgen. Drie bedenkingen daarbij. Een: het staat buiten kijf dat er nood is aan een ander ruimtelijk beleid. Twee: de logge tanker van dat beleid van koers doen veranderen, is een titanenopgave. Drie: net daarom dringt een weloverwogen, rechtlijnige en voor iedereen duidelijke aanpak zich op. Zoals u al voelde aankomen, wringt net bij dat derde punt het schoentje.

Neem nu de rondzendbrief RO 2017/01 ‘Een gedifferentieerd ruimtelijk transformatiebeleid in de bebouwde en de onbebouwde gebieden’. Voor zonevreemde woningen creëert deze rondzendbrief vooral onduidelijkheid. Tot onze verbazing lezen we bijvoorbeeld dat, zelfs indien voldaan is aan de decretale of reglementaire toepassingsvoorwaarden voor de basisrechten voor zonevreemde constructies of voor de mogelijkheden inzake zonevreemde functiewijzigingen, de eigenaar toch geen recht kan claimen op een vergunning. Eerst moet de ambtenaar namelijk de mogelijkheid om een afwijking op de bestemmingsvoorschriften toe te kennen, afwegen tegen de door de ruimtelijke ordening gediende belangen. Die wollige omschrijving lijkt ons niet meteen een harde garantie voor een objectieve, van elke willekeur gezuiverde behandeling.

 

Dat eigenaars als reactie massaal zullen kiezen voor vergunningsvrije of als dusdanig geïnterpreteerde verbouwingswerken, kunnen we ook zonder kristallen bol nu al voorspellen. Exit de architect, de epb-verslaggever en de andere experts in dit verhaal. Of het resultaat van die werken dan zal passen in de ambitieuze Vlaamse renovatiedoelstellingen, is een knoert van een retorische vraag.

 

De situatie is des te nijpender doordat het aantal landbouwbedrijven stelselmatig afneemt. De vraag is wat er met al die gebouwen in de toekomst zal gebeuren. Ziet u het mogelijk dat ambtenaren op basis van door de ruimtelijke ordening gediende belangen massaal hun fiat zullen geven voor een functiewijziging van bedrijfswoning naar zonevreemde woning? Neen dus. De indruk rijst dat dit in eerste instantie een manier is om eigenaars uit hun zonevreemde woningen te roken zonder enig uitzicht op vergoeding. Daarbij wordt de goede ruimtelijke ordening schaamteloos als schaamlap gebruikt. Foei!

Nuttige links
Discussie: Het nieuwe Vlaamse ruimtebeleid, kansen en uitdagingen

De gesprekspartners zijn landschapsarchitect en stedenbouwkundige Stijn De Vleeschouwer van het Team Vlaams Bouwmeester; stadssocioloog Stijn Oosterlynck van de Universiteit Antwerpen; Mechels burgemeester en Vlaams parlementslid voor Open VLD Bart Somers; architecte Gerda Vollens van de Orde van Architecten; CEO van Vanhaerents Lode Waes.