Opinie

"Beleidsmatig ongewenste ontwikkelingen"

Dirk Mattheeuws, nationaal voorzitter NAV • 30 oktober 2020

Een spook waart door Vlaanderen - het spook van de beleidsmatig gewenste ontwikkelingen (BGO). Inderdaad, sommige gemeenten maken van dit begrip gebruik om een soort lokale bouwstop uit te vaardigen, en het gevaar is niet denkbeeldig dat zij almaar meer navolging krijgen.

Zo nam de gemeenteraad van Sint-Pieters-Leeuw een ‘beslissing’ waarmee ze een algemeen en dwingend bouwverbod invoerde voor gronden waarvoor nieuwe wegenis moet worden goedgekeurd. Na klachten van vastgoedspelers vernietigde de provinciegouverneur dat besluit. Het college van burgemeester en schepenen van Maldegem koos voor een wat meer verdoken aanpak en besliste voorlopig geen standpunt meer in te nemen over aanvragen voor de ontwikkeling van vijf of meer woonentiteiten. Aan dat stilzitten zou pas een einde komen zodra de gemeenteraad een visie had uitgewerkt over de invulling van woongebieden, woonuitbreidingsgebieden en de ontwikkeling van het centrum en de deelkernen. In deze Oost-Vlaamse gemeente is het voorlopig wachten op een klacht van een rechtstreeks benadeelde partij, maar het zou maar terecht zijn dat ook hier die beslissing terug omvergekegeld wordt.

 

Het hoeft geen betoog dat wij deze gemeentelijke initiatieven met lede ogen aanzien. Niet omdat we Vlaanderen perse willen volbouwen, integendeel. Wel omdat we zweren bij een pijler van onze democratische rechtsstaat: de rechtszekerheid. Uiteraard moeten we voluit het pad opgaan van de bouwshift en het ruimtelijk rendement van de al bebouwde oppervlakte maximaal optimaliseren. Maar dat moet wel op een correcte manier gebeuren, zodat het level playing field gegarandeerd blijft en alle inwoners van Vlaanderen erop kunnen rekenen dat de spelregels voor iedereen dezelfde zijn.

 

Gemeenten moeten in eerste instantie hun huiswerk maken, de gewenste spelregels identificeren en die via de geëigende kanalen uitvaardigen. Snel even een document opstellen waarin ze beleidsmatig gewenste ontwikkelingen boosten tot een instrument met dezelfde kracht als een ruimtelijk uitvoeringsplan of een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening, slaat nergens op. Die boodschap benadrukt de Vlaamse overheid ook duidelijk in de beknopte handleiding die ze over de BGO heeft opgesteld. Met de term beleidsmatig gewenste ontwikkelingen wou de decreetgever verwijzen naar inhoudelijke visie-elementen in een structuurplan, masterplan, woningtypetoets, hoogbouwnota of andere documenten, stelt de nota heel eenduidig. Oneigenlijk gebruik is compleet ongewenst, want dat zal de draagkracht voor de bouwshift alleen maar doen eroderen, het ongenoegen over het beleid aanwakkeren en een volgende splinterbom in het politieke bestel droppen.

 

Wij architecten roepen de gemeenten dan ook op om samen aan een echte bouwshift te laboreren in plaats van halsoverkop de vlucht vooruit te nemen. Want die laatste eindigt meestal in een doodlopend straatje.

Nuttige links
NAV-dossier Bouwshift

Meer doen met minder ruimte: via deze pagina tonen we u hoe NAV de overgang naar deze nieuwe aanpak opvolgt.