Opinie
"Bart Tommelein, laat u niet knechten"
Brecht Zwaenepoel en Joannes Laveyne, onderzoekers energie (UGent) • 29 augustus 2018
Beeld: Eandis
Dit opiniestuk verscheen oorspronkelijk in De Standaard. Opgenomen op NAV.be met toestemming van de auteurs.
"De invoering van de digitale meter staat allang op het programma. Genoeg ministers hebben studies besteld en opnieuw laten analyseren, maar minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) heeft eindelijk de stap durven zetten. Een goede zaak, want de digitale meter is noodzakelijk om ons elektriciteitsnet te wapenen voor de toekomst. Helaas, ook hij krabbelt na de eerste tegenspraak terug." (DS 24 augustus)
"Uiteraard heeft de digitale meter niet enkel voordelen. De commotie omtrent de opbrengst van zonnepanelen is daar het perfecte voorbeeld van. Met de oude meters kon niet anders dan dat elektriciteit die op het net gezet werd en later terug afgenomen werd, tegen dezelfde kosten verrekend werd."
"Eigenaars van zonnepanelen konden het net dus als een gratis batterij gebruiken. Zeer voordelig voor hen, maar niet voor het net. Dit moest immers twee keer werken, en dat voor een lagere of geen vergoeding. De factuur werd door de elektriciteitsverbruikers zonder zonnepanelen betaald. Vandaar dat in 2015 het prosumententarief ingevoerd werd. Zo konden de kosten toch voor een stuk verhaald worden op de eigenaars van zonnepanelen en dragen ze ook bij aan het beheer van het elektriciteitsnet."
"Wat als we de digitale meter nu eens niet verplicht maken, maar de keuze aan de burger laten?"
"Dit prosumententarief kan nu wegvallen bij de invoering van de digitale meter. Deze telt de injectie van overtollige energie apart van het verbruik. Eigenaars van zonnepanelen zouden nu ook bijdragen aan het distributienet door ook nettarieven op hun verbruik te betalen, net zoals iedereen. De totale jaarlijkse kostprijs zou bij ongewijzigd gedrag even hoog liggen als het prosumententarief. Iedereen tevreden."
"Maar ogenblikkelijk stoot Tommelein op de absurditeit van de Belgische bevoegdheidsverdeling. Vlaanderen kan slechts beslissen over één derde van de totale factuur. De kosten voor het hoogspanningsnet en de verschillende heffingen en belastingen zijn daarentegen federale materie. Ook de onafhankelijke Vreg heeft een stuk van de factuur in handen. En ook die kan plannen hebben om dit aan te passen aan de nieuwe mogelijkheden van de digitale meter. Of niet. Niemand die het weet. Tommelein duidelijk ook niet."
Vlaams en liberaal
"Misschien is er wel een eenvoudige oplossing? Die ook nog eens Vlaams en liberaal kan zijn. Wat als we de functionaliteit van de digitale meter nu eens niet verplicht maken, maar de keuze aan de burger laten? Deze kan dan in alle vrijheid, wel eenmalig, kiezen om de meter ‘slim’ te gebruiken, of de werking van de oude meter, waar op het einde van het jaar de injectie van elektriciteit met het verbruik verrekend wordt, na te bootsen. Burgers die bereid zijn wat moeite te doen om hun verbruik op de opbrengst van hun zonnepanelen af te stemmen, kunnen in het eerste geval profijt doen, en met hen ook het elektrisch net. Degene die alles liever bij het oude laten en de voorspelbaarheid van het vaste prosumententarief verkiezen, kunnen voor de tweede optie kiezen. Ook de vergoedingen aan het federale niveau blijven zo bij het oude, want de teller staat op het einde van het jaar toch op nul."
"Om de omschakeling naar een toekomst vol duurzame energie te kunnen maken, is de digitale meter absoluut noodzakelijk. Voor velen zelfs wenselijk. Maar laat de keuze voor het tariefmodel, het klassieke systeem met prosumententarief of het nieuwe systeem met de functionaliteit van de digitale meter, aan de burger."