Wat is VCA?

VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) is een certificatieproces waarbij een certificatie-instelling op basis van een doorlichting van het bedrijf en zijn werklocaties nagaat of de aanvrager voldoet aan de beoordelingscriteria voor certificatie van VCA. VCA is gestart in Nederland. Sinds 1 september 1999 is ook een Belgische VCA-structuur operationeel binnen de koepel van de vzw BeSaCC-VCA met het Uitvoerend Comité van Deskundigen (UCvD) als centraal orgaan.

 

Wat is BeSaCC?

BeSaCC (Belgian Safety Criteria for Contractors) is een attesteringssysteem ontwikkeld door het VBO en een aantal bedrijfssectoren, voor de attestering van ondernemingen die voldoen aan de criteria voor veilige onderaanneming. Bij BeSaCC gaat het om een attestering waarbij een groep van deskundigen (cel van deskundigen-CvD) aan de hand van een door de aanvrager opgesteld dossier nagaat of voldaan is aan de BeSaCC-criteria.

 

BeSaCC-attest of VCA-certificaat?

Elke onderneming waarvan de werknemers in een andere onderneming werken moeten uitvoeren, heeft baat bij het behalen van een attest of een certificaat. De keuze tussen een VCA-certificaat en een BeSaCC-attest hangt af van verschillende factoren zoals de eisen gesteld door de opdrachtgever, de aard van de risico’s of de eigen mogelijkheden van het bedrijf.

 

De vzw BeSaCC-VCA streeft naar een zo groot mogelijke complementariteit tussen beide systemen zonder afbreuk te doen aan de eigenheid van BeSaCC of VCA. De gehanteerde criteria zijn sterk gelijklopend en een overlegplatform ziet erop toe dat de criteria bij elkaar aansluiten. Het verschil ligt vooral in het proces waarbij VCA een doorlichting door een certificatie-instelling vereist. VCA is daarom eerder bedoeld voor bedrijven waarvan de werkzaamheden bij opdrachtgevers een verhoogd risico inhouden. BeSaCC is vooral bestemd voor werkzaamheden met minder belangrijke risico’s. Het BeSaCC-attest kan ook gezien worden als een eerste stap naar certificatie. 

 

Hoe behaalt men een BeSaCC-attest?

Om een attest te bekomen, moet men voldoen aan de BeSaCC-criteria. De aanvrager moet hiervan het bewijs leveren aan de hand van een dossier met de nodige bewijsstukken. Dit dossier wordt ingediend bij één van de regionale BeSaCC-bureaus. Nadat het dossier volledig wordt bevonden door het bureau, volgt een grondige screening door de Cel van Deskundigen. Na een positieve evaluatie door de Cel van deskundigen wordt een BeSaCC-attest afgeleverd geldig voor een periode van drie jaar voor de activiteiten zoals ze omschreven worden in de aanvraag. Voor het bekomen van een BeSaCC-attest wordt een forfaitair bedrag aangerekend dat afhangt van het aantal werknemers van het bedrijf. 

 

Hoe behaalt men een VCA-certificaat?

VCA is een certificatieschema. Dit betekent dat de aannemer zijn conformiteit met de VCA-criteria, opgebouwd als een vragenlijst, moet aantonen via een doorlichting (audit) door een van de hiervoor geaccrediteerde certificatie-instellingen. Er zijn drie mogelijkheden: VCA*,  VCA** en VCA petrochemie.

 

  1. VCA*
    Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, zonder inschakeling van onderaannemers.
  2. VCA**
    Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, alsmede op de VGM-structuur (o.a. VGM-beleid, VGM-organisatie en verbetermanagement).
  3. VCA petrochemie
    Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, op de VGM-structuur (o.a. VGM-beleid, VGM-organisatie en verbetermanagement), alsmede op specifieke aanvullende eisen voor de petrochemie.

 

Toepassingsgebied voor VCA*, VCA** en VCA petrochemie

Waar VCA* primair bedoeld is voor onderaannemers en VCA** voor hoofdaannemers heeft ook VCA petrochemie een specifieke doelgroep. VCA petrochemie is bedoeld voor bedrijven of organisatorische onderdelen daarvan die werkzaamheden verrichten aan (petro-)chemische installaties. Het is dus absoluut niet zo dat elke hoofdaannemer werkzaam in de (petro-)chemie het VCA petrochemie certificaat moet hebben. Het gaat vooral om die bedrijven die én met onderaanneming werken én grotere complexe projecten onder handen nemen aan de (petro-)chemische installaties. Voor opdrachtgevers die aan hun aannemers het VCA petrochemie certificaat willen gaan vragen, is een specifieke richtlijn opgesteld met randvoorwaarden voor het opleggen van het certificaat en voldoende tijd voor de aannemers om een aantal nieuwe elementen van de VCA petrochemie te ontwikkelen en te introduceren.

 

VCA 2017/6.0 heeft de vorige versie 2008/5.1 vervangen. De nieuwe checklist is op 2 april 2018 gepubliceerd. Op hoofdlijnen kent VCA 2017/6.0 vijf grote verbeteringen:

  • Terug naar de basis: veiligheid komt nog meer centraal te staan
  • Werkplek: meer aandacht voor de praktijk
  • Gedrag: ruimte voor maatwerk
  • Meer duidelijkheid en betrouwbaarheid voor de keten
  • VCA en andere landen: meer gelijkwaardigheid en betere toepasbaarheid

 

De certificaten blijven drie jaar geldig en elk jaar is er een tussentijdse audit voor de belangrijkste elementen. Het systeem bestaat dus uit een initiële audit, de eerste doorlichting van een bedrijf en de jaarlijkse tussentijdse audits. Na drie jaar volgt dan een volledige herhalingsaudit.