Orde van Architecten en overheid, sluit dringend het achterpoortje in het omgevingsloket

11 september 2019

Het omgevingsloket (OMV) is al sinds 1 januari 2018 algemeen van kracht voor wie een omgevingsvergunning nodig heeft. Anderhalf jaar later gebeurt er bij een dergelijke aanvraag echter nog steeds geen automatische controle van de inschrijving van de architect op de tabel van de Orde van Architecten. Hierdoor gebeurt het vandaag dat ook niet-architecten digitaal een omgevingsvergunningsaanvraag indienen – een praktijk die voor alle duidelijkheid strafbaar is. De Orde van Architecten houdt wel manueel steekproeven, maar eigenlijk was voorzien dat de controle, net als bij de visumplicht, algemeen zou zijn. Dit door een geautomatiseerde, digitale uitwisseling van gegevens met het omgevingsloket. NAV trekt nu aan de alarmbel, want de deur staat open voor misbruik.

Voor werken waarvoor een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen nodig is, is de medewerking van een architect verplicht. Welke handelingen wel en niet verplicht met de medewerking van een architect dienen te gebeuren, staan wettelijk beschreven.

Maar wie een loopje wil nemen met de verplichting om met een architect te werken, krijgt vandaag vrij baan. Elke burger kan immers digitaal aanloggen in het omgevingsloket en een aanvraag indienen. Je kan je daarbij ook onrechtmatig uitgeven voor architect, zonder dat gecontroleerd wordt of je dat ook effectief bent.

Digitalisering teruggedraaid

In het papieren tijdperk – dat nog maar enkele jaren achter ons ligt – dienden architecten een fysieke visumstempel aan te vragen bij de Orde van Architecten. Zonder dat visum kon een bouwheer geen geldige bouwaanvraag bij de gemeente indienen. Net voor de invoering van het omgevingsloket werd dit proces gedigitaliseerd, waarbij architecten met hun elektronische identiteitskaart online een visum konden aanvragen.

Sinds de invoering van het omgevingsloket is de digitalisering van dat proces echter teruggedraaid. Er is geen digitale link tussen het omgevingsloket, waar de aanvragen gebeuren, en de tabel van de Orde van Architecten, waarin geregistreerd staat wie erkend is als architect en dus wettelijk de toestemming heeft om zo’n omgevingsvergunningsaanvraag in te dienen. De Orde van Architecten en de Vlaamse Overheid trachten dat euvel op te vangen met (manuele) steekproeven, met als risico dat niet-wettige aanvragen door de mazen van het net zouden glippen. Doordat er geen visumplicht meer is, noch een automatische digitale controle, is de controle op vandaag de facto veel minder sluitend dan vóór de invoering van het omgevingsloket.

Terug sluitende en algemene controle nodig

Er moet dringend werk gemaakt worden van een controle die terug algemeen en sluitend is, want het is geweten dat een aantal bouwheren aan de vergunningsplicht of het werken met een architect tracht te ontkomen. NAV dringt er daarom op aan dat de Orde van Architecten en bevoegde diensten van de Vlaamse overheid terug de koppen bij elkaar steken om werk te maken van een automatische koppeling tussen de database van de Orde van Architecten en het omgevingsloket, zoals het ook steeds voorzien was.

terug naar overzicht