Architectuur

LABIOMISTA: een unieke kruising

Arnaud Tandt • 11 december 2019

Op een voormalige mijnsite in Genk opende enkele maanden geleden LABIOMISTA. Dit project van Koen Vanmechelen, gerealiseerd in samenwerking met de stad Genk, is een kruising tussen een park en een totaalkunstwerk.

® Koen Vanmechelen 2019 - Photo by Kris Vervaeke

Kunstenaar Koen Vanmechelen verwierf faam met zijn “Cosmopolitan Chicken Project”, waarbinnen hij kippenrassen kruist tot een hybride kip. Zijn werk gaat over biodiversiteit en culturele identiteit. Bij het grote publiek zijn waarschijnlijk de 600.000 kleien beeldjes bij de Palingbeek in Zillebeke het best bekend. Deze beeldjes, die de gesneuvelden op Belgische grond tijdens de Eerste Wereldoorlog verbeeldden, kwamen samen in één groot oerei.

 

Kruising

... tussen stad en kunstenaar

Toen Koen Vanmechelen een nieuw atelier zocht, kwam er een samenwerking met de stad Genk op gang. De keuze viel op de voormalige steenkoolmijn van Zwartberg, waar dit project werd gerealiseerd via een Publiek-Private Samenwerking. Net als het hele oeuvre van Koen Vanmechelen is ook deze plek niet gespeend van enige symboliek, zoals uit de namen van de verschillende onderdelen al begrepen kan worden. LABIOMISTA is bijvoorbeeld een neologisme dat aan de eettafel van architect Mario Botta in Mendrisio ontstond – tijdens het eten van een ‘insalata mista’ – en verwijst naar de “mix van het leven”.

 

Aan de ingang van het park ontwierp Botta “The Ark”, een L-vormig gebouw waarvan de hoek opgetild werd om een poort te creëren. Uiteraard is het ook de voorsteven van een schip, compleet met patrijspoorten. De kenmerkende zwart-witte strepen die Botta veelvuldig toegepast heeft, zijn hier vervangen door zwarte baksteen, als verwijzing naar de steenkolen.

The Ark ® Koen Vanmechelen 2019 - Photo by Jeroen Verrecht

... tussen koolmijn en zoo

Het volgende gebouw is de voormalige directeurswoning, oorspronkelijk van de mijn en daarna van de zoo van Zwartberg. Herdoopt tot Villa OpUnDi, hoofdzetel van Koen Vanmechelens Open University of Diversity, vormt het “een plek van ontmoetingen en kennis”. De geschiedenis van de site, met opkomst en ondergang van de steenkoolmijn en het korte tweede leven als zoo, wordt er uit de doeken gedaan. Enkele kunstwerken van Vanmechelen staan er samen met opgezette vogels als in een wunderkammer, een voorproefje van hoe het er in zijn atelier aan toe moet gaan.

 

... tussen serre en kooi

Dat atelier, een enigmatisch zwarte balk die The Battery werd gedoopt, is helaas niet toegankelijk. Een serre, “The Looking Glass” en een arendskooi zitten op dit laboratorium geplugd. Het publiek kan rond en onder het gebouw wandelen. De arendskooi bekroont een onderdoorgang die als een – tweede – poort dient om het park te bezoeken. Van de serre tot aan de kooi is er een onderdoorgang over de lengte van het gebouw. Die ruimte is als een crypte, inclusief zijkapellen, waar vides van bovenaf licht laten vallen en de bezoeker van onderuit een glimp bieden door de ramen van het atelier. Mario Botta ontwierp kerken en kapellen, dus die vergelijking is waarschijnlijk niet vergezocht.

® Koen Vanmechelen 2018 - Photo by Philippe van Gelooven

... tussen ei en blad

De wandeling door het park is bijzonder aangenaam door de lichtvoetige scenografie van Voet en De Brabandere architecten en het landschapsontwerp van BURO landschap. Voet en De Brabandere spelen met vormen, materialen en hoogtes om uit de figuur van het ei infoborden, bankjes en kunstinstallaties te puren. De dierenverblijven kunnen nog niet helemaal overtuigen maar het pad dat erdoorheen loopt, lichte hellingen overwint en bruggen slaat, is knap uitgevoerd in uitgewassen beton en bruine metalen boorden als leuning.

 

 

... tussen trap en boog

Van Belle & Medina tekenden het meest virtuoze gebouw op de site. Met LabOvo, een versmelting van ‘ab ovo’ (‘vanaf het ei’) en ‘lab’, zetten ze trappen en bogen in om een ontmoetings- en kijkplek te maken die zeker zal renderen als ook het dak in gebruik genomen wordt als terras. Het betonnen paviljoen, is een prikkelende apotheose om de lus mee te vervolledigen en de bezoeker terug bij het beginpunt te brengen.

Foto: Arnaud Tandt

® Builders Facts 2018

Bronnen
  • DIMENSION 54