Nieuws

“De lasten van de verdichting moeten lokaal omgezet worden in lusten”

6 januari 2020

‘We bouwen de leegstand van morgen’, zo vatten mobiliteits­socioloog Kris Peeters en architect Tim Vekemans (RE-ST) het haastwerk in onze ruimtelijke ordening samen in De Standaard. Ze roepen gemeenten op om een gedegen ruimtelijke visie uit te werken alvorens alles vol te bouwen.

"In de nieuwe regeerperiode lijkt de dossierstroom niet te vertragen. Kennelijk warmt niet alleen het ­klimaat op. Ook de vastgoedmarkt doet dat. Bij gebrek aan overzicht en coördinatie. Of bij ontstentenis van planning en beleid, zo u wil", aldus de auteurs.

 

"Dat is niet alleen het geval in onze gemeente. Evenmin is het zo dat de beleidsmakers de bui niet zien hangen. Maar door in vergunningswetgeving gebetonneerde tijdsdruk worden ze in de achtervolging gedwongen. Tijd om na te denken over kwaliteitseisen of een instrumentarium om de ontwikkelingen in de gewenste richting te duwen, is er niet."

 

Vekemans en Peeters willen dat gemeenten ondanks de grote druk meer tijd nemen. "Meer tijd nemen kan ook tijdswinst betekenen: tijd om twee keer na te denken, de markt een beetje te laten afkoelen en de geesten te laten rijpen. Van concurrenten die vandaag tegen elkaar worden uitgespeeld, zouden ze collega’s in ruimtelijke planning worden."

 

Begijnhofmodel

"Schijnbaar onderschatten lokale beleidsmakers de eigen mogelijk­heden: ze kunnen ook zelf ruimte maken voor betaalbare woningen. Bijvoorbeeld door eigen gebouwen en gronden te ontwikkelen. In overleg met kerkfabrieken en andere ­lokale (grond)eigenaars wordt dat perspectief nog groter. Ze zouden het verdichten binnen het bestaande areaal kunnen stimuleren, zoals het herbestemmen of ­opsplitsen van onderbenutte panden. En verder kunnen ze ook werk maken van de opschaling van het ­‘begijnhofmodel’: wonen via erfpacht met overdracht naar erfgenamen."

 

"Wij zijn niet naïef. Verdichten kost geld. Geld waarover de lokale overheden niet beschikken. Flankerend aan de verdichting moeten er bovendien mobiliteitsmaatregelen worden genomen. Er moeten parken en dorpstuinen komen, terwijl overbodige verhardingen en nutteloze gebouwen moeten verdwijnen. De lijst van noodzakelijke aanpassingen aan onze publieke ruimte is lang. De ­rekening ook. Die moet dringend worden gedeeld."

 

Lustenfonds

"Stel dat de door de overheid doorgerekende lasten niet zouden verdwijnen in een anonieme Vlaamse begroting, maar lokaal zouden verschijnen als door iedereen waarneembare lusten. Zou het draagvlak dan niet groter worden? Een lokaal ‘Lustenfonds’ zou de verluchting kunnen financieren die met elke verdichting moet samengaan."