Nieuws

Architecten over de bouw van ziekenhuizen: “Als patiënt wil je niet in een machine terechtkomen”

9 april 2020

Er zijn minder ziekenhuizen dan vroeger, maar hun capaciteit neemt toe. Hoe krijgt een architect grip op zo’n immens project? De Standaard vroeg het aan o.a. Osar Architects en Robbrecht en Daem.

AZ Groeninge Kortrijk

Menselijke schaal

De schaalvergroting van ziekenhuizen heeft voor een groot deel te maken met nieuwe normen, bijvoorbeeld voor de grootte van de kamers. Verder spelen de doorgedreven specialisatie en de modernisering een rol, waarvoor vaak grootschalige apparatuur vereist is.

 

Osar Architects werkte samen met Baumschlager Eberle aan AZ Groeninge in Kortrijk. ‘Je probeert overzicht te krijgen over het geheel, maar tegelijk ook in de diepte te duiken’, zegt Els Kuypers van Osar in De Standaard. ‘Met ons bureau zijn we altijd op zoek naar de menselijke schaal. In dat opzicht is een ziekenhuis een bijzondere uit­daging. Zo’n 40 tot 45 procent van het budget gaat naar techniek. Het is een gigantische meccano. Als patiënt of bezoeker wil je natuurlijk niet in een machine terechtkomen. Daarom zoeken we kleine verhalen in dat grote geheel. Bijvoorbeeld door binnentuintjes, of een gemoedelijke entree langs een cafetaria.’

 

Compact

Dat ziekenhuizen in de stad nog niet afgeschreven zijn, bewijst het ZNA Cadix in Antwerpen, dat Robbrecht en Daem bouwt. Het bureau werkt daarvoor samen met VK Group, dat de hogergenoemde ziekenhuizen in Roeselare en Mechelen realiseerde. ZNA Cadix komt te liggen tussen Spoor Noord, de dokken en de stadskern.

 

‘De evolutie om ziekenhuizen bij de invalswegen te bouwen, zal nog wel even doorwerken’, zegt Johannes Robbrecht. ‘Wij vinden het van ­belang dat ze ook nog in de stad aanwezig zijn. Het zijn voorname typo­logieën, zoals een stadhuis, die een stad haar aanschijn geven. Omdat de ruimte ontbrak, hebben we compact gewerkt, met 65.000 vierkante meter over negentien verdiepingen. Er is veel ontwerpenergie gegaan naar korte looplijnen en snelle connecties. In de sokkel komen commer­ciële functies. Die zijn in eerste instantie zorggerelateerd, maar een kleine supermarkt kan evengoed dienstbaar zijn voor de buurt.’