Opinie

"Terechte vragen bij een strenger S-peil"

Dirk Mattheeuws, nationaal voorzitter NAV • 4 juni 2020

Voor nieuwbouw wordt de verstrenging van het S-peil naar S28, die was voorzien voor 1 januari 2021, waarschijnlijk met een jaar uitgesteld. Bij een verstrenging zullen nieuwbouwwoningen extra zonnewering, dikkere beglazing en duurdere isolatiematerialen nodig hebben. Als de nieuwbouweisen te duur worden, dreigen bouwheren de eisen te ontwijken door voor een boete te kiezen of een bestaande woning te kopen die ze slechts beperkt of niet renoveren. Een gemiste kans om de energieprestatie van ons woningpark te verbeteren.

De twijfels over de haalbaarheid van deze maatregel worden eens te meer bevestigd door een recente digitale enquête van Netwerk Architecten Vlaanderen bij circa 300 architecten. Uit hun ervaringen in de praktijk distilleren die architecten meerdere belangrijke pijnpunten.

 

Om te beginnen heeft een strenger S-peil onvermijdelijk een impact op de ontwerpvrijheid, zeker als het gaat om vrijstaande nieuwbouwwoningen. Om het opgelegde peil te halen, moeten architecten de vorm van de woning aanpassen, het percentage glas in de gevels beperken en maatregelen treffen om het zonlicht te weren. In heel wat gevallen resulteren die verplichtingen in een meerkost voor de bouwheer, terwijl een nieuwe woning bouwen al stilaan een privilege wordt voor de happy few. Tevens leiden de verplichtingen tot meerwerk voor de architect zelf, vooral dan in de ontwerpfase. Dat meerwerk correct vergoed krijgen, is allerminst evident. Tot slot blijkt dat bijna de helft van de geënquêteerde architecten al minstens een keer een bouwheer had die liever een boete betaalde dan de architectuur van zijn woning te laten aanpassen.

 

Betekent bovenstaande kritiek dat we tegen energie-efficiënt bouwen zijn? Allerminst, integendeel. Maar maatregelen moeten zinvol zijn en mogen hun doel niet voorbijschieten. Extreem strenge en economisch soms onrendabele eisen opleggen voor nieuwbouw  mag geen schaamlapje worden om de echte olifant in de kamer, te weten doortastende maatregelen voor een grondige aanpak van het bestaande patrimonium, uit de weg te gaan.