Interview

Stagiair en stagemeester aan het woord: interview met Marjon en Jozef (A1AR Architects)

Elise Noyez • 6 oktober 2021

Na haar masteropleiding architectuur aan Sint-Lucas Gent ging Marjon Verbaeys in oktober 2018 bij A1AR Architects aan de slag. Een eerder toevallige match, zo blijkt uit het gesprek, maar onmiskenbaar een goede. Ook na afloop van haar stage in juli 2021 blijft Marjon een vaste kracht in het team van stagemeester Jozef Hessel.

Jozef Hessel en Marjon Verbaeys - © Elise Noyez

De juiste klik

 

Hoe heb je de zoektocht naar een stageplek aangepakt? 
Marjon Verbaeys: “In eerste instantie heb ik een aantal criteria vastgelegd die voor mij belangrijk waren. Ik was bijvoorbeeld erg geïnteresseerd in woningbouw en residentiële projecten, zocht naar afwisseling in het takenpakket en wilde bovenal in een klein team terechtkomen. Als stagiair weet je nu eenmaal dat je heel wat bij te leren hebt. Dan wil je niet het zoveelste nummertje in de rij zijn, maar echt een persoonlijke connectie en ondersteuning hebben.” 

 

“Maar dan moest de zoektocht natuurlijk nog beginnen. Toen ik afstudeerde waren er nog geen centrale platformen voor architectenjobs, dus ik speurde een beetje lukraak websites en sociale media af. Zo ben ik van het ene naar het andere gerold en kwam ik terecht op het Instagramprofiel van architecte Eline Hemelaere. Ik heb haar gecontacteerd en zij heeft me verder doorverwezen naar Jozef. Na een aantal sollicitaties, ook bij andere bureaus, had ik hier het beste gevoel.”

 

Hoe verloopt zo’n sollicitatieprocedure vanuit jullie oogpunt? 
Jozef Hessel: “Het gesprek is voor onze de belangrijkste peilmeter, en we polsen op zo’n moment naar twee zaken in het bijzonder: het portfolio en de attitude. Daarbij gaat het niet zozeer om wat je precies ontworpen hebt, maar wel om de creatieve kwaliteit die je tentoonspreidt. Hoe worden ontwerpen gepresenteerd, bijvoorbeeld, en hoe spreek je over het portfolio? Een sollicitant moet engagement tonen, zodat we weten dat ze het beroep met evenveel passie zal uitoefenen als wij. Daarom hoef je trouwens niet noodzakelijk arrogant of extravert te zijn. Marjon was tijdens haar gesprek eerder bescheiden, maar je kon duidelijk zien dat er een grote creativiteit in haar werk zat en dat ze wist waarover ze sprak.” 

 

Marjon: “Ik herinner me die sollicitatie als een erg spontaan gesprek. Bij andere bureaus leek het soms meer een ondervraging. Ik kon tijdens het gesprek trouwens uitkijken over de werkvloer en kreeg meteen het gevoel dat er een goede sfeer hing, dat er echt als een team gewerkt werd. Dat heeft voor mij het verschil gemaakt.” 

 

Jozef: “Het buikgevoel moet kloppen, dat is zo, en dat geldt in beide richtingen. Je gaat uiteindelijk een samenwerking aan voor, bij voorkeur, meerdere jaren. Als er geen klik is, dan werkt dat niet.”

© Elise Noyez

Volwaardig deel van het team

 

Hoewel je al bijna 3 jaar bij A1AR aan de slag bent, is je stage toch nog maar net afgelopen. Hoe komt dat? 
Marjon: “Dat klopt, mijn stage is pas enkele maanden na indiensttreding van start te gaan. Dat was vooral een kwestie van administratie. Omdat ik hier meteen als bediende aan de slag ging, was er geen haast om alle stageformulieren meteen in orde te brengen. Ik kan me inbeelden dat het voor stagiaires die als zelfstandige starten helemaal anders ligt, want zij zien hun vergoeding natuurlijk stijgen bij elke stageperiode van 6 maanden die ze volbrengen. Al was het voor mij ook wel een verrassing dat het anders kon, hoor. Daar werd tijdens onze opleiding met geen woord over gerept.” 

 

Jozef: “Iedereen start bij ons als bediende, en dat is voor stagiaires niet anders. Het idee dat je verloning - het schamele uurloon dat een stagiair-architect normaliter krijgt - vasthangt aan je stagetraject in se, is wat mij betreft volledig voorbijgestreefd. Het gaat om je ervaring; niet om dat blaadje papier. Onze stagiaires zijn dan ook van meet af aan een volwaardig medewerker en krijgen bijgevolg een eerlijk loon. Na een universitaire opleiding van 5 jaar is dat ons inziens vanzelfsprekend. In het geval van Marjon zit daar sinds een half jaar zelfs een bedrijfswagen bij, omdat zij verantwoordelijk is voor alle verder gelegen werven.” 

 

Vertaalt zich dat ook meteen in het takenpakket? 
Jozef: “Absoluut. Het is niet de bedoeling dat een stagiair zich 2 jaar lang achter de stagemeester verschuilt. We organiseren regelmatig overleg en begeleiding, maar uiteindelijk komt het er wel op neer dat je als stagiair snel verantwoordelijkheid moet nemen. Je moet beslissingen durven maken én ze terugkoppelen naar zowel ons als de klant, aannemer, enzovoort. Wanneer ze tijdig bijgestuurd worden, leer je uit fouten nu eenmaal het meest. Dergelijke verwachtingen proberen we zo concreet mogelijk te omschrijven. Dat doen we op basis van 10 resultaatgebieden, waaronder bijvoorbeeld uitvoering en voorontwerp, maar net zo goed communicatie. Niet alleen voor stagiaires, trouwens, maar voor elke medewerker in het bureau. Ongeacht niveau of ervaring geven we mee welke competenties in de komende jaren ontwikkeld moeten worden, en zorgen we dat het op regelmatige basis geëvalueerd wordt.” 

 

Marjon: “Er zijn wel eens mensen die vragen wat er gaat veranderen wanneer mijn stage afloopt, maar in mijn geval is het antwoord ‘weinig’. Ik zal dezelfde taken doen en onder hetzelfde statuut. Het takenpakket was vanaf dag één dan ook erg gevarieerd. Er zijn een aantal projecten die ik van A tot Z doorloop, maar daarnaast neem ik ook heel wat kleinere uitvoeringsdossiers voor mijn rekening en ben ik verantwoordelijk voor bouwaanvragen, werfverslagen, functiewijzigingen… Ik heb alle fases redelijk snel gezien. Die afwisseling ligt mij wel. Soms helpen korte momenten met minder complexe taken bijvoorbeeld om eventjes de aandacht te verleggen en weer op adem te komen, zodat ik me nadien weer met een frisse blik op de meer complexe ontwerpen en projecten kan toeleggen. ” 

 

Jozef: “Dat heeft twee redenen. Ten eerste is het niet opportuun om enkel maar volledige trajecten te doorlopen. Van voorontwerp tot oplevering neemt een bouwproject snel 2 à 3 jaar in beslag. Dan duurt het dus veel te lang alvorens je als stagiair alle fases doorlopen hebt. Ten tweede vinden we het belangrijk dat stagiaires ook de economische realiteit van een bureau leren kennen. En dat betekent dat je soms inderdaad ook administratieve zaken zoals bouwvergunningen of functiewijzigingen moet doen, om zo ruimte te creëren voor wedstrijden of meer uitdagende ontwerpen. Deze taken maken deel uit van het bouwtraject en dus moet iedereen in het bureau het af en toe doen; niet alleen de stagiaires.”

© Elise Noyez

Vooroordelen en verwachtingen

 

Had je verwacht om na drie jaar nog steeds bij hetzelfde bureau aan de slag te zijn? 
Marjon: “Ja en nee. Persoonlijk hou ik niet heel erg van verandering en was ik dus wel op zoek naar een stageplek waar ik minstens 2 jaar kon volbrengen, maar vanuit de opleiding werd ons toch vooral aangeraden om de stage op te splitsen, bij bijvoorbeeld 2 heel verschillende bureaus. Ik begrijp wel dat je een beetje van alles moet proeven, en niet iedereen zal natuurlijk meteen goed terechtkomen, maar wat mij betreft kan je die afwisseling ook in 1 bureau vinden, of kan je na je stage je horizonten verruimen.”


“Als je na 1 jaar naar een ander bureau verhuist, dan vrees ik dat je daar gewoon volledig opnieuw moet beginnen. De meeste architectenbureaus vragen trouwens wel een engagement van 2 jaar.” 

 

Jozef: “Ik vind het absurd dat zoiets aangemoedigd wordt. Als je op een goede stageplaats zit, dan heb je in principe nog 5 jaar nodig om alles te doorlopen en kan je inderdaad beter nadien nieuwe oorden opzoeken. Maar het hangt natuurlijk ook een beetje samen met de eeuwige perceptie van de architect als een soort creatief genie. Dat is iets dat in het onderwijs nog al te vaak bestendigd wordt. Studenten worden aangemoedigd om “maar wat te doen” of “gewoon iets te proberen”, maar over ondernemerschap wordt niet gesproken. En natuurlijk hoeft niet elke architect ondernemer te worden, maar een realistische blik is wel welkom, opdat ze met die economische realiteit leren omgaan. Wedstrijden maken bijvoorbeeld deel uit van het creatief proces, maar met enkel wedstrijden geraak je er doorgaans niet. Wij hebben daar dan ook een duidelijke policy voor: zitten er voldoende financiële middelen in onze wedstrijdpot, dan kunnen we deelnemen. Zo niet, dan moet de pot eerst aangevuld worden. Op die manier proberen we aan te tonen dat creativiteit en rentabiliteit wel degelijk verenigbaar zijn, ook wanneer iedereen correct betaald wordt.” 

 

Schiet het onderwijs dan tekort? 
Jozef: “Op dat vlak wel. Maar anderzijds mag je niet onderschatten wat architecten wel leren. Stagiaires denken vaak dat ze niets kunnen, maar zo ervaren wij dat niet. Als architectuurstudent leer je 5 jaar lang om analytisch te denken en een oplossing te vinden voor een probleem of een programma van eisen. Die capaciteiten heb je en kan je meteen toepassen. Dat je daarom niet 100% weet hoe een gebouw in elkaar zit, wil niets zeggen. Gebouwen zijn geen exacte wetenschap en ook na 20 jaar in het vak leer je nog elke dag bij.”

Nuttige links
Afgestudeerdalsarchitect.be

Alle nuttige info voor afgestudeerde architecten bundelen we op Afgestudeerdalsarchitect.be