Nieuws

Bouwshift: een stap vooruit?

25 mei 2023

Het Vlaams parlement keurde gisteren enkele maatregelen goed om de bouwshift te realiseren. Met de nieuwe stappen die nu gezet worden, is het nóg belangrijker om architecten meer ruimte te geven zodat ze werkelijk kwalitatief kunnen verdichten in de kernen.

Foto: Kristof Bellens

De bouwshift moet verhinderen dat er tegen 2040 nog open ruimte verdwijnt in Vlaanderen. Het Vlaams parlement keurde gisteren een belangrijke tekst goed voor de realisatie ervan. Zo komt er een stolp over 12.000 hectare woonreservegebied. Die gronden kunnen dus tot 2040 niet ontwikkeld worden, tenzij de gemeenteraad in kwestie daar anders over beslist. Eigenaars van wie de grond in zo’n woonreservegebied ligt, krijgen een volledige vergoeding (100% van de marktwaarde) als hun grond wordt herbestemd, en ze anders dus waardeverlies zouden lijden.

Inzetten op kwalitatieve kernverdichting

Naar aanleiding van deze beslissing benadrukken wij als Netwerk Architecten Vlaanderen opnieuw het belang van kernverdichting. Op een creatieve en kwalitatieve manier verdichten in de kernen wordt door de stappen die de overheid nu neemt, nóg belangrijker om de bouwshift werkelijk te realiseren. Architecten moeten meer ruimte krijgen om hoger, dichter en meer gediversifieerd te bouwen in de kernen zodat we de actuele én toekomstige woonbehoeften kwalitatief kunnen invullen, zonder greenfield te moeten aansnijden.

 

De bouwshift gaat immers niet per se over minder bouwen, maar over anders bouwen. En dat komt te weinig aan bod in het debat. Nu botsen architecten in de praktijk vaak op onduidelijke regels (bijv. over hoogtes, afstand tussen gebouwen, …) of referentiekaders die geen steekhouden in de context van vandaag. Hoe kan je bijvoorbeeld verantwoorden dat een verdichtingsproject in een dorpskern afgekeurd wordt omwille van een te hoge densiteit ten opzichte van een naburige, klassieke villawijk?  

Waar blijft het kader?

Als de Vlaamse overheid niet zélf een duidelijker kader schept voor kwalitatieve rendementsverhogende projecten, dan blijft kernverdichting en inbreiding spaak lopen op achterhaalde of onduidelijke regelgeving en NIMBY-protesten. Een duidelijke visie op wat goede ruimtelijke ordening precies is, blijft helaas al jaren uit. En net dat is een cruciaal puzzelstuk voor architecten om écht anders en slimmer te mogen bouwen, en zo dus mee de bouwshift te realiseren.