belangenbehartiging
‘Handreiking Vooroverleg’ bevat mooie principes … Tijd om ze ook af te dwingen
7 november 2023
Op 6 november presenteerde het Departement Omgeving de ‘Handreiking Vooroverleg’. Deze brochure bundelt tien ‘bouwstenen’ (streefdoelen, zeg maar) voor een beter vooroverleg in de aanloop naar een omgevingsvergunning. Ieder hoofdstukje bevat tips, to do’s en praktijkvoorbeelden. Zowel omgevingsambtenaren als architecten weten zo duidelijk wat van hen verwacht wordt.
De handreiking komt er als een reactie op de vele verzuchtingen in onze sector. NAV speelt die al jaren door aan de overheid. We waren ook betrokken bij de samenstelling van de handreiking, samen met de andere stakeholders in de bouw.
Wat zijn de belangrijkste principes?
- Vooroverleg als standaard
Niet ingaan op een vraag om vooroverleg? Dat is zelden een goed idee. En ja, ook voor kleine projecten moet er een vooroverleg kunnen zijn. Dit laatste werd opgenomen in de handreiking na herhaaldelijk aandringen van NAV. - Goed voorbereid aan de slag
De gemeente denkt vooraf na over het gewenste lokale ruimtelijke beleid op de projectsite. Tegelijk moeten we dogma’s vermijden. Er moet ook ruimte zijn voor onderhandeling tussen gemeente en aanvrager. - De juiste informatie, altijd makkelijk te raadplegen
Aanvragers vinden de nodige informatie op een gebruiksvriendelijke en makkelijk te vinden website die steeds up-to-date is en links bevat naar de Vlaamse databronnen. Wie nood heeft aan extra uitleg, kan ook fysiek bij de gemeente terecht. - Tegenstrijdigheden de wereld uit helpen
Het is de taak van de omgevingsambtenaar om de interne en externe standpunten te bundelen en de tegenstrijdigheden uit te klaren. De omgevingsambtenaar bespreekt die standpunten en mogelijke oplossingen tijdens het vooroverleg. - Afspraken formaliseren
Het informele karakter is een van de grote voordelen van het vooroverleg. Toch kan het voor complexere en meer langdurige trajecten nuttig zijn om bepaalde afspraken tijdens het vooroverleg te formaliseren. - Stedenbouwkundige lasten en voorwaarden
De handreiking roept gemeenten op lasten al tijdens het vooroverleg kenbaar te maken en die te integreren in het aanvraagdossier. Er is bovendien ruimte voor onderhandeling. Tijdens het vooroverleg bepaalt de gemeente in samenspraak met de aanvrager hoe lasten en voorwaarden (in natura) in het project geïntegreerd kunnen worden.
Meer regie van de Vlaamse overheid
Uiteraard steunen we met NAV ieder initiatief om te bouwen aan een beter samenwerkings- en overlegmodel. Het is een goede zaak dat de belangrijkste principes nu zwart op wit staan. We raden alle architecten dan ook aan om de online publicatie te lezen en de principes toe te passen. In discussies met je gemeente kan de handreiking ook als argument dienen om bijvoorbeeld wél een vooroverleg af te dwingen.
Tegelijk rekenen we op de slagkracht van ministers Zuhal Demir (Omgeving) en Gwendolyn Rutten (Binnenlands Bestuur). Want het initiatief kan alleen slagen als zij proactief de lokale overheden aansporen om de afspraken in de handreiking toe te passen.
Verder vragen we om binnen afzienbare tijd het effect van de handreiking te evalueren. Als er geen verbetering komt, moeten de gemeenten ook effectief verplicht worden om de afspraken na te komen.
Is het de Vlaamse overheid echt menens? We volgen het verder op.
Over de Handreiking Vooroverleg
De Handreiking Vooroverleg is een publicatie van het Departement Omgeving. De verschillende aanbevelingen kwamen tot stand in nauw overleg met de Orde van Architecten, CIB Vlaanderen, Agentschap Binnenlands Bestuur, VVSG, NAV, BVS, Embuild Vlaanderen, BVA, VRP en Bouwunie.