nav.be / nieuws / nav vraagt dringend meer duidelijkheid over auteursrechten in architectuursector

belangenbehartiging

NAV vraagt dringend meer duidelijkheid over auteursrechten in architectuursector

21 december 2023

Sinds 1 januari 2023 is het fiscaal gunstregime van auteursrechten ingeperkt. Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor architecten, alleen is er nu – één jaar later – nog steeds onduidelijkheid over de invulling van de nieuwe voorwaarden. NAV is ervan overtuigd dat architecten moeten kunnen blijven gebruikmaken van het fiscale gunstregime voor de inkomsten die ze ontvangen uit de overdracht van auteursrechten. We vragen dat de overheid duidelijkheid schept over de nieuwe voorwaarden en hoe je die moet interpreteren in de architectuursector. Daarnaast is er ook veel onduidelijkheid omtrent de controles. Heel wat architecten blijken te worden teruggefloten voor gebruik van het oude regime. NAV heeft in 2023 alles op alles gezet om klaarheid te scheppen. Begin 2024 staat nu eindelijk een overleg gepland waarin we de belangen van architecten vurig zullen verdedigen.

Door de nieuwe wetgeving is de fiscale behandeling van auteursrechten gewijzigd. De bedoeling van de hervorming is om excessen te voorkomen en terug te gaan naar de oorspronkelijke doelstelling van de regeling: inkomsten uit activiteiten van creatieve en/of artistieke aard aan een gunstiger fiscaal regime onderwerpen.  

 

Verandering in toepassingsgebied

In de nieuwe wetgeving is onder meer het toepassingsgebied veranderd. Zo werd bepaald dat de aanvrager die zijn rechten overdraagt of in licentie geeft, ofwel moet beschikken over een kunstwerkattest, ofwel de rechten moet overdragen aan een derde voor een mededeling aan het publiek, openbare uitvoering of opvoering, of reproductie.   

 

Architecten hebben geen kunstwerkattest. Om nog gebruik te kunnen maken van het fiscale gunstregime voor inkomsten uit auteursrechten moeten ze dus het auteursrechtelijk beschermd werk overdragen aan een derde. Die moet de verkregen rechten verder exploiteren en verspreiden onder een breed publiek.  

 

Twee hamvragen

Maar wat betekent publieke verspreiding in de architectuursector? Dat is momenteel niet duidelijk. Als een architect een plan of maquette maakt voor een klant, is er mogelijk geen publieke verspreiding, omdat het om een een-op-eenverhouding gaat. NAV wil dat de overheid hier klaarheid over schept. We kaarten dit aan in het parlement en gebruiken hierbij voorbeelden uit de praktijk van architecten. 

 

Concreet kaarten we twee hamvragen aan bij de beleidsmakers:

 

  • Is de FOD Financiën van mening dat architecten voor hun werk auteursrechtelijke bescherming genieten? Zo ja, op welke manier moeten we dit aantonen in onze dossiers?
  • Wat wordt er in de praktijk voor de architectuursector begrepen onder ‘publieke verspreiding’? Hoe kun je dit aantonen in je dossiers?

 

Duidelijkheid aub

Ons standpunt is dat architecten in de nieuwe wetgeving niet zijn uitgesloten van het toepassingsgebied voor het fiscaal gunstregime. Maar over de invulling van de nieuwe voorwaarden moet er meer duidelijkheid komen, zodat architecten weten hoe ze in hun dossiers kunnen aantonen dat hun werk auteursrechtelijk beschermd is én publiek verspreid werd. 

 

Controles oude regime: overleg komt er eindelijk

Tijdens de controles in het kader van het oude regime stelt de administratie de creativiteit en originaliteit van het werk van architecten plotseling in vraag, zo blijkt uit de verhalen van architecten die ons hebben gecontacteerd. Nochtans werd in het verleden door de rulingdienst, nationale en internationale rechtspraak en verdragen uitdrukkelijk erkend dat het werk van architecten auteursrechtelijke bescherming geniet. De administratie raakt daarmee aan de essentie van het beroep van architect en dat kan NAV niet aanvaarden. Bovendien voegen de controle-ambtenaren een voorwaarde toe aan de oude wetgeving: er moet sprake zijn van publieke verspreiding. Dit is een voorwaarde in de nieuwe wet, niet in de oude wet.

 

NAV heeft het voorbije jaar tal van pogingen ondernomen om in overleg te gaan, maar die werden noch door de administratie, noch door het kabinet beantwoord. We dienden klacht in bij de federale ombudsman, gingen in overleg met verschillende boekhoud- en advocatenkantoren, volgden het dossier op voor de rechtbank en trokken eind dit jaar samen met FeWeb (Federatie van Webbedrijven) en Unizo nog maar eens aan de alarmbel bij minister Van Peteghem. Onze inspanningen worden nu uiteindelijk toch beloond: begin 2024 staat een overleg gepland en daarin zullen wij de belangen van architecten vurig verdedigen.

terug naar overzicht