Welk startkapitaal heb ik nodig als architect?

Startkapitaal: ja of nee?

Geertrui: “Ja, je hebt wel een aantal zaken nodig om je eigen projecten te kunnen afhandelen. En die kosten geld. Maar ook nee: als je denkt dat je een grote som gespaard moet hebben om je eerste klanten aan te trekken, stel je je start nodeloos uit. Niet doen dus. Ga er gewoon voor!”

1. Basiskosten

Als architect zijn je opstartkosten relatief laag: je hebt geen kantoor, stock of personeel nodig. Wat je wél nodig hebt, heb je mogelijk al, zoals een computer of basissoftware. Maar er zijn ook zaken die je misschien nog moet aanschaffen om professioneel aan de slag te kunnen. Maak je eigen optelsom van de volgende essentiële benodigdheden (voorbeeld: zie onderaan dit artikel).

• Een computer: die heb je waarschijnlijk al, maar houd er rekening mee dat je deze best om de vijf jaar vervangt. Zet hiervoor jaarlijks geld opzij.
• Tekensoftware: die heb je natuurlijk ook nodig, maar overdrijf niet. Stel jezelf de vraag of je meerdere teken- en renderprogramma’s nodig hebt, een Adobe-licentie, … Als starter houd je je overheadkost best zo laag mogelijk.
• Andere software: voor e-mails, contracten, meetstaten, … heb je een programma als Microsoft 365 of Google Workspace nodig.
• Een auto en autokosten: dit is een van de grootste maandelijkse kosten die je hebt als architect. Veel hangt natuurlijk af van het type wagen dat je kiest. Naast de aankoop zijn er ook de kosten van het tanken/laden, de verzekering en het onderhoud. Overweeg deelauto’s, openbaar vervoer of de fiets (veel starters werken in het begin in eigen regio) als goedkoper alternatief.
• Verzekeringen: hospitalisatie, gewaarborgd inkomen, ongevallen, BA, … Je kan je voor veel verzekeren, maar dit zijn zeker al een paar heel belangrijke die ik je zou aanraden.
• Telefoon & internet.
• Inschrijving in de Orde van Architecten: om het beroep van architect te mogen uitoefenen, moet je toestemming krijgen van de Orde. Daar gaat een jaarlijkse kost mee gepaard.

2. Aanraders

• Lidmaatschap bij een beroepsvereniging: dankzij een lidmaatschap bij NAV komen je gegevens op de particulierenwebsite zoekeenarchitect.be, kan je met al je vragen terecht bij de helpdesk en krijg je toegang tot verschillende opleidingen die je zullen helpen bij het ondernemen, het op de hoogte blijven van veranderende regelgeving, ...
• Opleiding in bedrijfsvoering: veel essentiële vaardigheden (zoals je cijfers interpreteren, een goed ereloon bepalen, marketing en sales) leer je niet tijdens een architectuuropleiding. Wil je veelgemaakte fouten vermijden, dan is een extra opleiding of coaching geen overbodige luxe. Hiervoor kan je terecht bij NAV, business coaches zoals Archiboss, ...
• Domeinnaam en professioneel emailadres: geen must, maar wel aangeraden als je au sérieux wil genomen worden. Een @gmail.com-adres schreeuwt “starter”!
• Pensioensparen: het is algemeen bekend dat zelfstandigen niet veel pensioen ontvangen. Daarom is het verstandig om hier zo vroeg mogelijk iets aan te doen. De meest interessante en eerste stap is het afsluiten van een VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen), omdat de bijdragen volledig aftrekbaar zijn als beroepskost.

3. Opstartkosten die je kunt beperken

• Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: het is voordeliger om voor je eerste projecten een ‘enige werfpolis’ af te sluiten in plaats van meteen een dure jaarpolis/abonnementspolis. Het bedrag dat je daar dan voor neertelt, kan je rechtstreeks en afzonderlijk doorrekenen aan je klant.
• Oprichtingskosten vennootschap: de meningen hierover zijn verdeeld. Weet dat het oprichten van een vennootschap een aardige som geld kost en jaarlijkse extra boekhoudkosten (vanwege de dubbele boekhouding) met zich meebrengt. Vanuit fiscaal oogpunt is dit niet interessant voor wie niet veel verdient. Het is wel zinvol als je je privévermogen wilt beschermen.
• Boekhouder: de boekhouding van een eenmanszaak is redelijk eenvoudig en kan je zelf doen. Hiervoor bestaan online tools (bijvoorbeeld Accountable of Dexxter). Zelf instaan voor je boekhouding, helpt je je cijfers beter te begrijpen (wat toch een absolute must is voor een ondernemer). Wil je dit toch uit handen geven, geef je boekhouder dan zeker mee dat je een starter bent. Mogelijk kan je een lager tarief genieten.
• Autokosten: reken gereden kilometers door aan je opdrachtgever, daarmee is het grootste deel van je autokosten gedekt.

4. Opstartkosten die je kunt uitstellen

Veel starters spenderen geld aan zaken die niet essentieel zijn om te starten. Door met volgende uitgaven te wachten tot er meer budget is, houd je geld over voor zaken die écht van belang zijn.

• Een eigen kantoor: zelfs grote ondernemers zijn vaak aan hun keukentafel gestart.
• Een dure eigen website: een eenvoudige one-pager volstaat en kan je zelf maken.
• Professionele foto’s: Dit kan wachten. Je hebt geen professioneel beeldmateriaal van jezelf of eventuele gerealiseerde projecten nodig om van start te kunnen gaan.
• Een uitgewerkte branding en fancy logo.
• Portfolio: ook al denkt niet iedereen hier hetzelfde over, mijn persoonlijke mening is dat je geen portfolio nodig hebt om jezelf te ‘verkopen’ als starter. Je meerwaarde als architect is immers veel meer dan enkel een mooi eindresultaat genereren. Wil je dit wel maken, kom je met een digitaal portfolio ook al ver en dat kost je niks.

En nu concreet: hoeveel startkapitaal heeft een starter nodig?

Dit hangt helemaal af van jouw persoonlijke situatie.

Situatie 1:

Veel architecten starten met enkele eigen projecten naast hun reguliere werkuren. Zo creëer je de ruimte om je zaak rustig op te bouwen en tegelijkertijd voldoende inkomsten te genereren. Werk je nog bij een ander kantoor en verdien je genoeg? Dan kunnen die inkomsten zowel je privé- als werkkosten dekken, waardoor je nauwelijks startkapitaal nodig hebt. Reken dan voor jezelf uit wat je eventueel nog extra nodig hebt.

Situatie 2:

Als je ervoor kiest om fulltime voor jezelf te beginnen, ben je volledig afhankelijk van de inkomsten uit je eigen projecten. Heb je al lopende inkomsten, houd hier dan rekening mee. Begin je echter met nul inkomsten (het worstcasescenario), maak dan een overzicht van alle eenmalige opstartkosten en tel daar de overheadkosten voor het eerste jaar bij op. Om jezelf wat ruimte te geven – want de eerste maanden heb je waarschijnlijk onvoldoende of geen regelmatige inkomsten – is het verstandig om een buffer in te calculeren van zes maanden aan persoonlijke kosten (inkomstenbuffer).

Hieronder vind je een fictief voorbeeld waarop je je kan baseren. Je kan deze tabel hier downloaden en invullen met je eigen cijfers.

Heb je het geld voor je opstart niet staan en wil je er toch voor gaan, dan zijn er mogelijkheden om een kleine lening af te sluiten. Voor starters zijn er voordelige startersleningen, maar let op want je kan er vaak maar de eerste vier jaar als zelfstandige gebruik van maken. Een lening kan je helpen sneller door te starten.