Dat architecten een sleutelrol spelen in het realiseren van een meer klimaatadaptieve gebouwde omgeving, staat voor NAV buiten kijf. We zijn immers niet alleen medeverantwoordelijk voor hoe we vandaag bouwen, maar ook voor hoe weerbaar onze omgeving in de toekomst zal zijn.
Zowel in het dossier overstromingsveilig bouwen als in de hemelwaterverordening zetten we daarom volop in op kennisdeling, ondersteuning en belangenbehartiging. Beide dossiers zijn tenslotte essentieel: waar de hemelwaterverordening preventief gericht is op het voorkomen van overstromingen door regenwater zoveel mogelijk ter plaatse te houden (ook cruciaal voor het beschermen van ons grondwaterpeil), is overstromingsveilig bouwen eerder curatief: als het dan toch overstroomt, moeten de gevolgen minimaal blijven.
Absurde verwachtingen
Het voortouw nemen doen we op twee manieren. Ten eerste tonen we ambitie door architecten te stimuleren om klimaatadaptief te ontwerpen, onder andere met opleidingen, artikels en een wegwijzer. Daarnaast ondersteunen we de overheid met constructieve input, denk maar aan het technisch achtergronddocument dat we opstelden. Ten tweede vinden we het belangrijk om op te komen voor architecten in het werkveld. Je zal het wellicht met ons eens zijn dat de huidige hemelwaterverordening te betuttelend is en technische eisen bevat die onvoldoende rekening houden met de bouwpraktijk. Denk bijvoorbeeld aan de absurde verwachting om water vanuit diepe leidingen af te voeren naar een ondiepe wadi. Kortom, we zien het als onze taak erover te waken dat de ambities van de overheid haalbaar blijven voor architecten.
Maar ons hoogste doel? Dat is een Hemelwaterbesluit: een fundamentele hervorming van de hemelwaterverordening. Die nieuwe benaming is geen detail, maar symboliseert een resoluut andere aanpak. Weg van rigide middelregelgeving, op naar doelregelgeving, zoals ook internationaal de trend is. De doelstelling blijft om het water zoveel mogelijk op het perceel vast te houden. Maar de manier waarop, moet worden bepaald door de architect en de opdrachtgever. Bij de vergunningsaanvraag moet een correcte dimensionering volstaan, en de technische uitwerking mag en moet kunnen evolueren doorheen het ontwerp- en bouwproces.
Omzendbrief naar lokale besturen
Met dit voorstel trokken we half juli naar het kabinet van minister van Omgeving Jo Brouns. Die reageerde meer dan begripvol op onze verzuchtingen, maar wees er ook op dat een nieuw besluit jaren werk zou zijn. Als tussenoplossing is hij bereid mee te werken aan een omzendbrief naar de lokale besturen. Wij vragen hiermee in te zetten op vijf belangrijke pijlers: pragmatisch omgaan met uitzonderingen, niet strenger optreden dan de gewestelijke verordening, aantonen van de grondwaterstanden met kaarten, vergunningen met voorwaarden toestaan en een toetsing van de hemelwaterverordening volgens het normenboek. Weg met de wildgroei aan regels, interpretaties en buitensporige eisen van de lokale ambtenaar. Waterproblemen zijn immers overal in ons land hetzelfde, nietwaar?
Onze ambitie voor een nieuw Hemelwaterbesluit bergen we nog niet op, maar de omzendbrief is wel een grote opsteker voor onze sector. Daar zijn ook de andere beroepsfederaties het over eens.
Er is dus stilaan licht aan het einde van de tunnel. Heb je toch nog vragen of twijfel je over hoe je eraan moet beginnen? Onze helpdesk staat voor je klaar. De klimaatuitdaging is groot, maar als architecten kunnen we écht het verschil maken.
