Als architect aansprakelijk voor materiaalkeuze van aannemer?

Materiaal geschikt voor gebruik?

Het behoort tot de kerntaken van de architect om advies te geven over technische aangelegenheden. Een van de onderdelen daarvan is het adviseren over "de geschiktheid van materialen voor de toepassing waarvoor ze zijn aangewend".

Zo is er rechtspraak gekend waarbij de architect in de fout ging omdat hij onbehandeld hout had voorgesteld in zijn ontwerp voor de bouw van een uitbreiding waarin een badkamer zou komen. Dat is een zogenaamd "functioneel gebrek". Het nakijken of een bepaald materiaal geschikt is voor het gebruik, maakt deel uit van het ontwerp en dus de verbintenis van de architect. Een ander voorbeeld kan zijn het voorschrijven van PUR-isolatie in een houtskeletbouw. Dat is niet geschikt voor dat specifieke gebruik en achteraf kunnen er condensproblemen optreden.

Het gebruik van deugdelijke materialen (dus als er hout is afgesproken moet dat hout beantwoorden aan de normale standaarden), is een resultaatsverbintenis van de aannemer.

In jouw geval moet je dus niet per se de kwaliteit van de materialen nagaan, want dat is een resultaatsverbintenis van de aannemer. Hij of zij moet materialen gebruiken van een correcte kwaliteit.

Wat je wel moet nagaan, is of het materiaal geschikt is voor het gebruik zoals voorzien in jouw ontwerp. Het is met andere woorden toch zeer belangrijk om de technische fiches op te vragen en te krijgen, want anders kan jij je controletaak (tegenover de aannemer) en je adviestaak (tegenover de opdrachtgever) niet correct nakomen.

Hoe moet het concreet verder?

Communicatie naar de opdrachtgever

• Reageer schriftelijk naar de opdrachtgever dat de aannemer weigert die fiches over te maken en dat dit ervoor zorgt dat jij je opdracht niet goed kunt uitvoeren.
• Wijs de opdrachtgever ook op de risico's: dat er verkeerde materialen worden gebruikt en dat er problemen kunnen zijn achteraf.
• Best spoor je de opdrachtgever ook aan om de aannemer in gebreke te stellen, zodat die de fiches toch overmaakt, en dat bij gebreke daaraan de facturen zullen worden geprotesteerd.
• De opdrachtgever kijkt best na in de overeenkomst met de aannemer wat er is bepaald rond materialen en de goedkeuring hiervan.

In het werfverslag

In het werfverslag noteer je dat de aannemer weigert technische fiches over te maken en dat jij – zolang die er niet zijn – geen controle kan uitvoeren en dat je geen aansprakelijkheid opneemt voor de werken die intussen zouden worden uitgevoerd.

En als de aannemer blijft weigeren?

Als de aannemer vervolgens blijft weigeren, kan dit een grond zijn voor jou om je opdracht stop te zetten. Maar dat is uiteraard geen lichtzinnige beslissing en hangt af van een aantal factoren. Vooral het risico is een belangrijke.

• Als het gaat om materialen die een probleem kunnen vormen op het vlak van waterdichting en stabiliteit, is dit risico zeer groot.
• Als het gaat om een afwerkingsmateriaal waar er vooral risico is op esthetische problemen, is het risico minder groot en kan je overwegen om toch je opdracht verder te zetten. In dat geval stuur je best wel een aangetekend schrijven naar de opdrachtgever dat je geen aansprakelijkheid op jou neemt voor de esthetische kwaliteit van de gebruikte materialen.

Als het zo ver komt, raden we zeker ook aan om advies in te winnen bij je verzekeraar.