Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns heeft duidelijke ambities om het vergunningsbeleid te hervormen. NAV werkt hier actief aan mee via structureel overleg met:
- het Departement Omgeving;
- de Bouwagenda (breder overleg binnen de bouwsector);
- de klankbordgroep van de expertencommissie Vergunningen (check hier de oplossingen die we aandragen in deze commissie);
- en via onze interne werkgroep Vergunningsbeleid.
Ons doel? Een vlotter en efficiënter vergunningsproces, met minder administratieve ballast en meer focus op doelregelgeving in plaats van strikte normen. Architecten, die dagelijks met deze procedures te maken hebben, zijn daarbij de te consulteren partner.
NAV-werkgroep vergunningsbeleid: van signalen naar oplossingen
De NAV-werkgroep analyseert waar het vandaag misloopt bij vergunningsaanvragen. Te vaak botsen architecten op een rigide, trage en versnipperde regelgeving met tegenstrijdige adviezen en ondoorzichtige procedures. Maar de focus ligt niet op kritiek alleen: NAV ontwikkelt ook werkbare beleidsvoorstellen. Deze adviezen worden meegenomen naar de expertencommissie.
Het eindverslag van deze commissie wordt verwacht tegen eind september, maar intussen zijn er al enkele flankerende stappen gezet.
Eerste resultaten
1. Extra vrijstellingen en afschaffing meldingsplicht
NAV verwelkomt de hervorming van het Vrijstellingenbesluit voor stedenbouwkundige handelingen, waarbij een aantal stedenbouwkundige ingrepen niet langer vergunningsplichtig zijn. Zo worden o.a. gevelwerken zonder volume-uitbreiding, alle binnenverbouwingen en installaties voor warmtepompen vrijgesteld.
Ook de meldingsplicht, die vaak tot verwarring leidde, wordt grotendeels afgeschaft. In de toekomst zijn er nog slechts twee regimes: vergunningsplicht of vrijstelling. Alleen tijdelijke handelingen met beperkte impact blijven meldingsplichtig.
Belangrijk: vrijstelling van vergunning betekent géén vrijstelling van kwaliteit of verantwoordelijkheid. Ook bij vrijgestelde werken blijft de architect een essentiële partner voor ontwerp, advies en controle (onder meer voor veiligheid, energie, akoestiek en comfort). Zodra stabiliteitswerken aan bod komen, blijft de aanstelling van een architect eveneens verplicht.
Tegelijkertijd wordt er werk van gemaakt van de beperking voor gemeenten om extra vergunningsplichten in te voeren. Kwestie van de gefragmenteerde lokale regelgeving te harmoniseren.
NAV zal de concrete toepassing van het nieuwe besluit, de overgangsregeling en de randvoorwaarden verder toelichten zodra het besluit definitief wordt, mogelijk eind dit jaar.
2. Modernisering MER
Ook de procedure rond milieueffectenrapportage (MER) werd aangepakt. Een nieuw uitvoeringsbesluit vereenvoudigt en moderniseert het MER-proces. NAV volgt dit dossier op de voet en komt hierop terug in een afzonderlijk artikel.
3. Akkoord over Beleidsplan Ruimte Vlaanderen
Een andere belangrijke ontwikkeling is het akkoord over de hoofdlijnen van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV). De Vlaamse regering wil het ruimtebeslag beperken, versnippering tegengaan en open ruimte beschermen. Tegen 2040 mag geen bijkomende open ruimte meer worden ingenomen. Ongeveer 30.000 hectare bouwgrond krijgt een nieuwe bestemming als landbouw- of natuurgebied.
Tegelijk is kwalitatieve kernverdichting essentieel om aan de woonnoden te voldoen.
NAV ondersteunt deze bouwshift en benadrukt de cruciale rol van architecten. Zij beschikken over de nodige ontwerpkracht en inzichten, maar moeten ook het vertrouwen en de beleidsmatige ruimte krijgen om die rol ten volle te kunnen spelen.
De NAV-werkgroep vergunningsbeleid leverde ook hier beleidsadviezen die bijdragen aan meer duidelijkheid, snelheid en flexibiliteit in het vergunningenbeleid.
Besluit: vertrouwen in de architect als sleutel tot betere regelgeving
NAV blijft sterk aanwezig in het beleidsdebat en rekent op een blijvend partnerschap met de overheid. De eerste stappen zijn gezet, maar het werk is nog lang niet af. Een doeltreffend vergunningsbeleid vraagt meer dan administratieve vereenvoudiging: het vereist meer dan ooit vertrouwen in de expertise van architecten.
NAV blijft zich hiervoor inzetten, zodat we niet minder bouwen, maar beter bouwen.
