Wat als je het anders kan aanpakken?

Veel startende architecten voelen de druk om alles zelf te doen: ontwerpen, administratie, aanbesteding, werfcoördinatie, ... Dit idee ontstaat vaak tijdens de stageperiode al, omdat dat nu eenmaal is wat je te zien krijgt in de praktijk. Dit kan overweldigend voelen of zelfs demotiverend werken. Of misschien past dat klassieke beeld helemaal niet bij jou. In plaats van je te laten ontmoedigen en een andere weg in te slaan, weet dat je jouw zaak anders kan aanpakken. Stel je eens voor dat je je eigen bureau kan inrichten op basis van je sterktes en interesses. Dat klinkt toch al een stuk aanlokkelijker!

Dit artikel laat zien hoe je jouw zaak anders kunt aanpakken, zonder afbreuk te doen aan je professionaliteit. Je bent namelijk niet verplicht om alles zelf te doen of elke dienst aan te bieden. Je kunt je zaak creatief en persoonlijk organiseren (binnen de wettelijke kaders). Hoe? Dat lees je hieronder.

Wat is er nu eigenlijk wél verplicht?

Laten we beginnen bij de basis: de wettelijke verplichtingen. Er zijn een aantal taken waar je als architect gewoon niet omheen kunt. Heel eenvoudig uitgelegd zijn dat het opstellen van plannen (ontwerp), de controle op de uitvoering en een bijstands- en adviesverbintenis. "Advies en bijstand" betekent niet dat je alles zelf moet doen, voor alle duidelijkheid, maar exact dat wat de woorden zeggen.

Bijstands- en adviesplicht houdt bijvoorbeeld in dat je professioneel advies geeft en je opdrachtgever ondersteunt. Dit kan echter op verschillende manieren ingevuld worden. Denk aan rapporten of standaard handleidingen die je werk efficiënter maken. Je hoeft dus niet per se alles maatwerk te doen.

Iets meer info over dat laatste vind je hier:

• Advies- en bijstandsplicht (Orde van Architecten)
• De taak van de architect bij discussie tussen aannemer en opdrachtgever (NAV)

Binnen deze kaders heb je verrassend veel vrijheid om je werk en takenpakket zelf vorm te geven.

Think outside the box – je takenpakket

Rekening houdend met de wettelijke verplichtingen kun je keuzes maken in wat je wél en niet aanbiedt als architect. Je bent bijvoorbeeld niet verplicht om meetstaten en lastenboeken op te maken (zot hé). Ook werfcoördinatie hoeft niet jouw verantwoordelijkheid te zijn. Controle is wettelijk verplicht, maar de dagelijkse coördinatie kun je overlaten aan een andere partij, zoals een totaalaannemer of externe projectcoördinator.

Daarnaast kun je ervoor kiezen om je te specialiseren. Werk bijvoorbeeld enkel in het luik ontwerp of enkel in de uitvoering (dan moet een collega-architect wel het andere deel overnemen). Je hoeft echt niet alles zelf te doen (tenzij je dat graag wil). Kies ervoor om bepaalde dingen gewoon niet te doen en/of over te laten aan een collega.

Doe het op jouw manier

Durf keuzes te maken in wat je aanbiedt en communiceer dat helder naar je klanten. Specialisatie kan een enorme kracht zijn.

Kies bijvoorbeeld resoluut voor het creatieve proces en laat de praktische en technische uitwerking over aan een ander. Of omgekeerd, misschien loop jij net warm van werfcontrole en -coördinatie, wat andere architecten vaak minder graag doen.

Je kunt ook creatiever denken over hoe je jouw diensten aanbiedt. Waarom niet eens als freelancer voor andere architectenbureaus werken? Zo ondersteun je hen in taken waar jij goed in bent, zoals technisch detailwerk, vergunningstrajecten of prijsramingen. Of misschien ga je net leken begeleiden die hun verbouwing liever zelf in handen nemen, maar jouw expertise broodnodig hebben.

De opties zijn legio! Dus laat je creativiteit los op hoe je wil werken, want er zijn veel meer mogelijkheden dan je op het eerste zicht zou denken.

Durf kiezen voor wat je graag doet én goed in bent. Jouw passie en expertise zijn je grootste troeven!

Samenwerken in plaats van alles alleen te doen

Je hoeft niet alles zelf te doen. Samenwerken kan je niet alleen ontlasten, maar ook je aanbod versterken. Denk aan samenwerking met andere architecten voor taken die niet jouw expertise zijn, zoals technische tekeningen of aanbestedingen. Of zoek partners in andere disciplines, zoals interieurarchitecten, tuinarchitecten of projectmanagers, om een compleet pakket aan te kunnen bieden.

Een sterke samenwerking kan ook nieuwe opdrachten opleveren. Bouw relaties op met aannemers, ingenieurs en andere professionals die jouw werk kunnen aanvullen. Dit helpt je om efficiënter te werken en tegelijkertijd een breder netwerk op te bouwen.

Organisatie is alles

Veel architecten zijn creatief en gepassioneerd, maar lopen (een beetje) verloren door een gebrek aan structuur. Dat hoeft niet jouw verhaal te zijn. Organisatie kan jouw grootste troef worden.

Creëer bijvoorbeeld een weekplanning die aansluit bij jouw energieniveaus. Ben je ’s ochtends het productiefst, plan dan je focuswerk in en laat al die afspraken en werfbezoeken voor je namiddagen. Er is ook een reden waarom je je creatieve proces niet op gang krijgt na 4 uur meetings, plan dat dan ook niet zo in je agenda.

Optimaliseer je processen door gebruik te maken van templates, digitale tools en systemen die tijd besparen. Denk aan tools zoals ArchX of Notion om je to do’s overzichtelijk te houden. Een standaard sjabloon voor offertes of prijsvergelijkingen kan bijvoorbeeld uren werk schelen. Of ga nog een stap verder en zet MS Copilot aan het werk voor jou.

Houd je organisatie en werkproces vooral simpel. Soms betekent minder doen, meer bereiken. Een gestructureerde aanpak helpt je niet alleen efficiënter te werken, maar geeft je ook rust en overzicht.

Voeling met je cijfers is goud waard

Het is essentieel om een goed beeld te hebben van je kosten en wat je aanbiedt, zodat je tot een correct ereloon komt. Gratis of goedkoop werken, of zelfs deelnemen aan gratis wedstrijden, kan verleidelijk lijken als starter, maar het is zelden de oplossing. In plaats van je te onderscheiden door lage tarieven, richt je op jouw unieke sterktes, of zoals ik dat ook wel noem: jouw “special sauce”.

Vraag jezelf af: wat maakt jou uniek? Is het jouw persoonlijke aanpak, een specifieke expertise of een niche waarin je werkt? Gebruik dit om je tarieven te rechtvaardigen. Klanten kiezen liever voor kwaliteit en een unieke visie dan voor de goedkoopste optie. En diegene die wel voor de goedkoopste kiezen, hebben meestal het minste waardering voor je werk.

Goede voeling hebben met je cijfers zorgt ervoor dat je een gezond bedrijf kunt opbouwen zonder jezelf uit te putten.

Waarmee begin je best? Begin met je uitgaven (privé én werk) op te lijsten om zicht te krijgen op je benodigde omzet. En doe je tijdsregistratie! Geen excuses, gewoon vanaf het begin doen. Dit is de enige toetssteen voor je rendabiliteit.

Laat je niet vangen!

Het runnen van een architectenbureau kan intens zijn, maar dat betekent niet dat je jezelf moet verliezen. Stel grenzen om burn-out te voorkomen. Durf nee te zeggen. Als een klant vraagt om taken die niet in jouw pakket zitten, zoals werfcoördinatie, zeg dan nee. Bied in plaats daarvan een alternatief aan, zoals een samenwerking met een freelance coördinator of een totaalaannemer.

Interessant om te weten: burn-out komt niet per se door te veel te werken, maar vaak door te veel taken te doen die je energie kosten in plaats van geven. Focus daarom op wat je energie geeft en je motiveert. Maak een lijst van de taken waar je blij van wordt en probeer je daar zoveel mogelijk op te richten. Dit is niet alleen beter voor je werkplezier, maar ook voor je productiviteit.

Richt je daarnaast op impactvolle taken en gebruik de 20/80-regel: welke 20% van je acties levert 80% van je resultaat op? Dit betekent dat je prioriteit geeft aan taken die direct bijdragen aan het succes van je projecten en het vermijden van tijdrovende randzaken.

Conclusie: Jouw zaak, jouw regels

Er is ruimte voor creativiteit in hoe je jouw architectenbureau organiseert. Je bent niet verplicht om alles te doen zoals “iedereen”. Specialisatie, eenvoud en een persoonlijke aanpak zijn juist je kracht als starter. Door jouw zaak anders aan te pakken, kun je je onderscheiden en een werkwijze ontwikkelen die bij jou past.

Het anders aanpakken kan zelfs je visitekaartje worden, waarmee je klanten aantrekt die jouw unieke stijl waarderen. Dit kan als starter je gebrek aan ervaring ruimschoots compenseren.